Zamek w Papowie Biskupim – ruiny średniowiecznego zamku krzyżackiego w Papowie Biskupim, w powiecie chełmińskim, w województwie kujawsko-pomorskim.

Budowę niewielkiego zamku konwentualnego rozpoczęto na przełomie lat 70.-80. lub w latach 80. XIII wieku[2] od budowy muru obwodowego, potem zbudowano skrzydło północne (główne), a następnie pozostałe skrzydła. W dalszej kolejności wybudowano przedbramie i nieregularne przedzamcze[3]. Kolejne prace wykonywano na zamku na początku XV wieku. Zamek nie miał wieży głównej i był to typowy kasztel z małymi wieżami narożnymi oraz dziedzińcem otoczonym drewnianym gankiem. Nietypowe w zamku w Papowie było to, że zbudowano go w większości z kamieni polnych, a nie z cegły tak jak zamki zbudowane w późniejszym okresie.

Makieta zamku w Papowie Biskupim znajdująca się w Parku miniatur zamków krzyżackich Ziemi Chełmińskiej w Chełmnie

Do 1410 roku znajdowała się tutaj siedziba niewielkiego komturstwa. Po bitwie pod Grunwaldem w lecie 1410 roku na krótko zamek obsadziło rycerstwo polskie. Po wycofaniu wojsk polskich była to siedziba wójta krzyżackiego. W 1411 roku polski rycerz Janusz Brzozogłowy wraz z kilkudziesięcioma zbrojnymi z zamku bydgoskiego przeszli przez bród na Wiśle pod Solcem Kujawskim i napadli na Papowo, uprowadzając konie wielkiego mistrza, biorąc do niewoli rycerzy i bezpiecznie wracając do Polski. Najazd ten spowodował zniszczenia na przedzamczu.

Podczas wojny trzynastoletniej w 1454 roku na zamku schronił się wielki marszałek, komtur gdański i komtur grudziądzki. W dniu 7 lutego 1454 roku zamek został zdobyty przez walczące po stronie Polski wojska Związku Pruskiego i czeskich rycerzy najemnych pod dowództwem pruskiego rycerza Ottona Machwica. Zamek obsadziła załoga dowodzona przez Janka z Targowiska. Wkrótce król Kazimierz Jagiellończyk rozkazał zniszczyć zamek, jednak w 1458 roku, zamek obsadziły krzyżackie oddziały zaciężne pod dowództwem Bernarda Szumborskiego na czele 55 żołnierzy.
W lipcu tego samego roku pod zamek podeszli Polacy dowodzeni przez rycerza Piotra z Szamotuł, w związku z czym Krzyżacy się poddali. Następnie wojska polskie realizując polecenie króla spaliły zamek. W 1466 roku znalazł się on w granicach Królestwa Polskiego, stając się królewszczyzną. Jego pierwszym starostą został Gabriel Bażyński. W 1505 roku król Aleksander Jagiellończyk nadał obiekt biskupom chełmińskim, którzy w XVI wieku częściowo rozebrali go przed 1639 rokiem na materiał budowlany na potrzeby budowy seminarium duchownego w Chełmnie, jednak z uwagi na to, że zamek zbudowano z kamieni polnych, w dużym stopniu przetrwał tę rozbiórkę. W rękach biskupów ruiny zamku pozostawały do I rozbioru Polski w 1772 r. W XIX wieku dalszych zniszczeń dokonali okoliczni mieszkańcy. Zamek był wybudowany z głazów narzutowych oraz granitu.

Obiekt wpisany jest na listę rejestru zabytków. Źródło – wikipedia.org