Mizar w Kruszynianach – świadectwo tatarskiej tradycji i wielokulturowej historii Podlasia

Kruszyniany to miejsce, które od wieków symbolizuje obecność Tatarów na ziemiach polskich. To właśnie tutaj znajduje się jeden z najważniejszych muzułmańskich obiektów w kraju – zabytkowy mizar, czyli cmentarz muzułmański, ściśle związany z historią miejscowej tatarskiej społeczności.

Mizar powstał w drugiej połowie XVII wieku, a najstarszy zachowany nagrobek pochodzi z 1699 roku. To jedno z trzech czynnych wyznaniowych cmentarzy muzułmańskich w Polsce i zarazem jeden z zaledwie siedmiu mizarów w całym kraju. Jego znaczenie doceniono – obiekt został wpisany na listę Pomników Historii.

Spacerując między mogiłami, można dostrzec różnorodność form – od XIX-wiecznych nagrobków w kształcie ostrosłupów, kolumn i oszlifowanych płyt, po współczesne pomniki, które na pierwszy rzut oka przypominają te znane z cmentarzy katolickich. Każdy z nich to nie tylko miejsce spoczynku, ale też fragment opowieści o losach społeczności, która od pokoleń żyje w harmonii z innymi wyznaniami.

Cmentarz, choć ogrodzony, pozostaje otwarty przez całą dobę i można go odwiedzić o dowolnej porze. To miejsce zadumy, ale i ważna lekcja o wielokulturowym dziedzictwie Podlasia, które warto poznać osobiście.